.jpg)
លោក វិទិត មុនតាប៊ន (Vitit Muntarbhorn) អ្នករាការណ៏ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាបានលើកយកបញ្ហាសេរីភាពសារព័ត៌មានមកបញ្ចូលជាផ្នែកមួយនៃផែនការកែលម្អសិទ្ធិមនុស្ស ១០-ចំណុច របស់លោក ដែលលោកចង់ឃើញរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអនុវត្តឱ្យបានឆាប់រហ័ស និងប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។
សម្រាប់ឆ្នាំ២០២២នេះ បញ្ហាចាក់ស្រេះជាច្រើនពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យសិទ្ធិមនុស្ស ជាពិសេសបញ្ហាគួរឱ្យព្រួយបារម្ភនៃអំពើជួញដូរមនុស្ស និងអំពើរំលោភសិទ្ធិដីធ្លី និងបញ្ហាសរីភាពសារព័ត៌មានក៏ត្រូវបានអ្នករាយការណ៏ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិរូបនេះដាក់ចូលក្នុងរបាយការណ៏សម្រាប់មហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិនាពេលខាងមុខនេះផងដែរ។
ផែនការកែលម្អសិទ្ធិមនុស្ស ១០-ចំណុច នេះ ត្រូវលោក វិទិត មុនតាប៊ន ហៅថា ជា «របៀបវារៈសកម្មភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា» សម្លឹងឆ្ពោះទៅមុខ។ ក្នុងចំណោមផែនការទាំង ១០-ចំណុចនោះ លោក វិទិត មុនតាប៊ន ចង់ឃើញរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បើកលម្ហសង្គមស៊ីវិល និងនយោបាយ ក្នុងនោះរាប់បញ្ចូលទាំងការលុបចោល និងការកែទម្រង់ច្បាប់នានាដែលមានលក្ខណៈរិតត្បិតយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ដូចដែលត្រូវបានលើកឡើងដោយរបាយការណ៍នានារបស់យន្តការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិជាច្រើន។ លោកជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលបញ្ឈប់នូវការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញមកលើគណបក្សប្រឆាំង ក្រុមអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងក្រុមអ្នកពាក់ព័ន្ធដទៃទៀត ដោយត្រូវដោះលែង និងទម្លាក់បទចោទទាំងអស់ប្រឆាំងនឹងពួកគេ។
លោក វិទិត មុនតាប៊ន លើកឡើងក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍បិទបញ្ចប់បេសកកម្មរបស់លោកថា ក្រុមអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សជាច្រើន ក្រុមអ្នកការពារបរិស្ថាន ក្រុមអ្នកធ្វើការក្នុងវិស័យប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងអង្គការពាក់ព័ន្ធជាច្រើន សុទ្ធតែបានលើកឡើងពីកង្វល់របស់ពួកគេប្រាប់ទៅលោកពីការកាន់តែរួមតូចទៅៗ ឬការរួមតូចស្រាប់នៃលម្ហសង្គមស៊ីវិល និងនយោបាយនៅកម្ពុជា។
លោកថា ពួកគេភាគច្រើនបានត្អូញត្អែពីការបំភិតបំភ័យ និងការយាយីពីសំណាក់អាជ្ញាធរ ខណៈមនុស្សមួយចំនួនត្រូវបានផ្តន្ទាទោស និងចាប់ដាក់គុកដោយសារតែការបំពេញការងាររបស់ពួកគេ និងបទចោទព្រហ្មទណ្ឌមកលើពួកគេ។
របាយការណ៏បន្តថា៖ «ស្របពេលជាមួយគ្នានេះ ច្បាប់ជាច្រើនកំពុងរឹតត្បិតការងាររបស់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ។ បន្ថែមទៅលើបទប្បញ្ញត្តិព្រហ្មទណ្ឌជាច្រើន ក៏នៅមានច្បាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងប្រព័ន្ធទូរគមនាគមន៍ និងអនុក្រឹត្យស្តីពីការបង្កើតច្រកទ្វារអ៊ីនធឺណិតជាតិ ដែលចាំបាច់ត្រូវតែលុបចោល។ អនុក្រិត្យច្រកទ្វារអ៊ីនធឺណិតជាតិនេះ បើកផ្លូវឱ្យមានការឈ្លបយកការណ៍កាន់តែខ្លាំង ដែលគឺជាការរំលោភមិនមែនតែទៅលើសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិប៉ុណ្ណោះទេ តែថែមទាំងរំលោភដល់សិទ្ធិឯកជនភាព និងអារម្មណ៍អំពីសុវត្ថិភាព និងសន្តិសុខក្នុងចំណោមអ្នកធ្វើការផ្នែកប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងបុគ្គលពាក់ព័ន្ធដទៃទៀត។ ក្រៅពីនោះ ក៏មានការបរិយាយអំពីភាពមិនឯករាជ្យ នៃប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ និងកង្វះភ្នាក់ងារអនុវត្តច្បាប់ប្រកបដោយគុណភាព»។
ទោះយ៉ាងណា ភ្លាមៗក្រោយការបញ្ចប់ដំណើរបេសកកម្មការងាររបស់លោក វិទិត ម៉ុនតាប៊ន នៅកម្ពុជា ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា បានសម្តែងពីការខកចិត្តយ៉ាងខ្លាំងចំពោះសេចក្តីថ្លែងការណ៍បញ្ចប់បេសកកម្មរបស់លោកសាស្ត្រាចារ្យ វិទិត មុនតាប៊ន នេះ។ ក្រសួងថា សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់លោក វិទិត មុនតាប៊ន នៅតែ «មានភាពលម្អៀង» «មានការរើសអើងយ៉ាងខ្លាំង» និង «គ្មានមូលដ្ឋានច្បាស់លាស់» នៅលើបញ្ហាមួយចំនួន។ ក្រសួងថា ការស្រែកទាមទារជាច្រើនលើកច្រើនសាររបស់អ្នករាយការណ៍ពិសេស គឺពោរពេញទៅដោយភាពផ្ទុយគ្នា តួយ៉ាងដូចជា ខណៈពេលដែលស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាល «អនុវត្តច្បាប់ផ្សេងៗទាក់ទងនឹងទូរគមនាគមន៍ ដើម្បីកំណត់អត្តសញ្ញាណករណីឆបោក» និង «អនុវត្តវិធានការប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពក្នុងការស៊ើបអង្កេតករណីទាំងនោះ» អ្នករាយការណ៍ពិសេសបែរជាទទូចឱ្យលុបចោលអនុក្រឹត្យទាក់ទងនឹងទូរគមនាគមន៍ ដែលក្រសួងអះអាងថា មានគោលបំណងរារាំងឧក្រិដ្ឋកម្មតាមអ៊ីនធឺណិត និងប្រមូលចំណូលជាតិទៅវិញ។
ក្រុមអ្នកជំនាញខាងសារព័ត៌មាននិងសង្គមសុីវិលយល់ឃើញថារដ្ឋាភិបាលគួរតែទទួលយកអនុសាសន៍របរបស់អ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិទាំងនេះ ទៅកែលម្អ ដើម្បីចៀសវាងកុំឱ្យមានការបាត់បង់ទំនុកចិត្តពីពលរដ្ឋ ឬក៏ឈានទៅប៉ះពាល់ដល់ស្ថេរភាព និងសន្តិភាពរបស់ប្រទេសជាតិទាំងមូលនាពេលអនាគត។
យ៉ាងហោចណាស់ មានរឿងរ៉ាវចម្រូងចម្រាសលេចធ្លោមួយទាក់ទងនឹងការប្រើអំពើហិង្សាទៅលើក្រុមអ្នកសារព័ត៌មានបានកើតឡើងនៅថ្ងៃទីពីរក្នុងពេលដែលអ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិកំពុងបំពេញបេសកកម្មការងារនៅកម្ពុជា។ កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែសីហា អ្នកសារព័ត៌មានចំនួន៥នាក់មកពីអង្គភាពសារព័ត៌មានវីអូឌី (VOD) និងយុវជនខ្មែរថាវរៈចំនួន ៤នាក់ត្រូវបានឃាត់ខ្លួនអស់រយៈពេលប្រមាណ ៧ម៉ោង នៅក្នុងតំបន់ព្រៃភ្នំតាម៉ៅ ដោយមន្ត្រីកងអង្គរក្សរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងបញ្ជូនមកកាន់អធិការដ្ឋាននគរបាលស្រុកបាទី ខេត្តតាកែវ។ ពួកគេត្រូវបានដោះលែងឱ្យមានសេរីភាពវិញនៅល្ងាចថ្ងៃដដែល ក្រោយពីអាជ្ញាធរបានតម្រូវឱ្យពួកគេផ្តិតមេដៃលើ «កិច្ចសន្យា» ដែលសរសេរថា អ្នកសារព័ត៌មានបានបង្ហោះដ្រូនដោយគ្មានការអនុញ្ញាតពីអាជ្ញាធរ។
របាយការណ៍ស្តីពីសេរីភាពសារព័ត៌មាននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ទើបនឹងចេញផ្សាយដោយការិយាល័យឧត្តមស្នងការសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំកម្ពុជា កាលពីដើមខែសីហា បានសន្និដ្ឋានថា ខណៈកម្ពុជាត្រៀមខ្លួនឆ្ពោះទៅបោះឆ្នោតម្តងទៀតនៅឆ្នាំ២០២៣ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយរបស់ប្រទេសនេះគឺស្ថិតក្នុងស្ថានភាពគ្រោះថ្នាក់។ របាយការណ៍រកឃើញថា អ្នកសារព័ត៌មានដែលបច្ចុប្បន្ននេះកំពុងធ្វើការនៅក្នុងប្រទេសកំពុងប្រឈមមុខនឹងការរំលោភបំពាន និងរងសម្ពាធក្នុងទម្រង់ផ្សេងៗ ជាពិសេសតាមរយៈប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ព្រហ្មទណ្ឌលើការងាររបស់ពួកគេ។ របាយការណ៍បានផ្តល់អនុសាសន៍មួយចំនួនឱ្យរដ្ឋាភិបាលត្រូវដោះស្រាយ ជាពិសេសពាក់ព័ន្ធនឹងការការពារសេរីភាពអ្នកសារព័ត៌មានពីការជ្រៀតជ្រែក សេរីភាពពីការត្រួតពិនិត្យ សិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មាន ពហុភាពនៃសំឡេងនៅក្នុងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងបញ្ហាប្រឈមដែលអ្នកសារព័ត៌មានស្ត្រីប្រឈមមុខជាដើម។
កម្ពុជាជាប់លេខ១៤២ ក្នុងចំណោម១៨០ប្រទេសនៅទូទាំងពិភពលោក ស្ថិតក្នុងចំណោមក្រុមប្រទេសដែលមានសេរីភាពសារព័ត៌មានមិនល្អ ឬរឹតត្បិតខ្លាំង ក្នុងសន្ទស្សន៍សេរីភាពសារព័ត៌មានពិភពលោកឆ្នាំ២០២២ របស់អង្គការអ្នករាយការណ៍ព័ត៌មានគ្មានព្រំដែន (Reporters Without Borders)។
ការិយាល័យនិពន្ធកាសែត "ជាតិខ្មែរ" មិនអាចទាក់ទងលោក ខៀវ កាញ្ញារីទ្ធ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងព័ត៌មានដើម្បីឆ្លើយតបនឹងការលើកឡើងរបស់អ្នករាយការណ៏ពិសេសសហប្រជាតិរូបនេះបាននៅឡើយទេ៕
0 comments:
Post a Comment