(ភ្នំពេញ)៖ លទ្ធផលបណ្តោះអាសន្ន ដែលចេញដោយ គ.ជ.ប បានបង្ហាញថា ក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្ត អាណត្តិទី៧ កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ កន្លងមកនោះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ទទួលបានសំឡេងគាំទ្រ ចំនួន៦,៣៩៨,១៩៣នាក់ ស្មើនឹង៨២.៣០ភាគរយ នៃសំឡេងឆ្នោតបានការទាំងអស់ ដោយឡែកគណបក្សហ៊្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច ឈរនៅលំដាប់លេខ២ ដោយទទួលបានសំឡេងគាំទ្រ ៧១៦,៤៤៣នាក់ ស្មើនឹង ៩.២២ភាគរយ។
តាមលទ្ធផលបណ្តោះអាសន្នបានបង្ហាញថា អ្នកចូលរួមទៅបោះឆ្នោតមាន ៨ ២១៤ ២២៨ ស្មើនឹង ៨៤,៥៩%៕
អ្នកឧកញ៉ា ហុី គឹមហុង និង ឧកញ៉ា ចេង សង្ហាក់ អគ្គនាយក ក្រុមហ៊ុនពិភពដីមាស អាចប្រឈមមុខ នឹងការតាមចាប់ខ្លួន ពីសំណាក់សមត្ថកិច្ច ដោយអាជ្ញាធរចេញបញ្ជាឲ្យសមត្ថកិច្ចតាមច្រកអន្តរជាតិ ឃាត់ខ្លួនបេីឃេីញមុខសញ្ញាទាំង២នាក់នេះ ឆ្លងដែនចេញទៅក្រៅប្រទេស ។
សូមបញ្ជាក់ថា នៅពេលថ្មីៗនេះ ប្រជាពលរដ្ឋរងគ្រោះ ជាច្រេីននាក់ ដែលអះអាងថាបានចាញ់បោកក្រុមហ៊ុនពិភពដីមាស អស់ទឹកប្រាក់រាប់សិបលានដុល្លារ បានដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅសមត្ថកិច្ច ប្រឆាំងនឹង ឧកញ៉ា បោកប្រាស់ ២នាក់នេះ ឲ្យសងប្រាក់ពួកគាត់វិញ៕
(ភ្នំពេញ)៖ សមត្ថកិច្ចនគរបាលសន្តិសុខ នៃស្នងការដ្ឋាននគរបាលរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីល្ងាចថ្ងៃទី១៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ បានចាប់ខ្លួនមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សភ្លើងទៀន២រូប ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការបង្រៀនប្រជាពលរដ្ឋគូសបំផ្លាញសន្លឹកឆ្នោតចោល។ នេះបើតាម ការអះអាង របស់ លោក ខៀវ សុភ័គ រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ។
មន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំង២រូបនេះ គឺលោក លី រី ជាសមាជិកគណ:កម្មាធិការនាយកគណបក្សភ្លើងទៀន និង លោក ប៊ុន ខេត ជាប្រធានប្រតិបត្តិ រាជធានីភ្នំពេញ នៃគណបក្សភ្លើងទៀន។ គណបក្សភ្លើងទៀន មិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យចូលរួមប្រកួតប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិ ជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្ត អាណត្តិទី៧ នៅថ្ងៃទី ២៣ កក្កដា ឆ្នាំ ២០២៣នេះទេ។
ការនាំខ្លួនសមាជិកបក្សប្រឆាំង២រូបនេះ ធ្វើឡើងដោយមានការអនុញ្ញាតពីលោក ច្រឹង ខ្មៅ ព្រះរាជអាជ្ញាអមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ៕
ប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងត្បូង លោក យូន ស៊ុកយុល (Yoon Suk Yeol) បានបំពេញដំណើរទស្សនកិច្ចដ៏ភ្ញាក់ផ្អើលមួយដោយមិនបានប្រកាសឱ្យដឹងជាមុន ទៅកាន់ប្រទេសអ៊ុយក្រែន នៅថ្ងៃសៅរ៍ ទី១៥ ខែកក្កដានេះ ដើម្បីជួបពិភាក្សាការងារជាមួយលោកប្រធានាធិបតី វ៉ូឡូឌីមៀ ហ្សេលេនស្គី។ នេះបើតាមការចេញ ផ្សាយដោយទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន AFP។
ដំណើរទស្សនកិច្ចដ៏ភ្ញាក់ផ្អើលរបស់លោក យូន កើតមានឡើង បន្ទាប់ពីលោកបានចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូល NATO ក្នុងទីក្រុងវីលនីញូស នៃប្រទេសលីទុយអានី និងបន្ត បំពេញទស្សនកិច្ចក្នុងសប្ដាហ៍នេះ នៅប្រទេសប៉ូឡូញ ជាទីដែលលោកបានបង្ហាញសាមគ្គីភាពជាមួយអ៊ុយក្រែន និងពិភាក្សាស្វែងរកមធ្យោបាយដើម្បីផ្ដល់ការគាំទ្រដល់ អ៊ុយក្រែនដែលកំពុងប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៉ី។ បើតាមវិមានប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងត្បូង លោក យូន បានបំពេញទស្សនកិច្ចទៅកាន់កន្លែងដែលមាន ការសម្លាប់រង្គាលក្នុងទីក្រុង ប៊ូចា (Bucha) ស្ថិតនៅក្បែររដ្ឋធានីកៀវ មុនបំពេញទស្សនកិច្ចទៅកាន់ទីក្រុងអៀពីន (Irpin) ជាតំបន់ទីប្រជុំជនមួយដែលបានក្លាយជា គោលដៅនៃការវាយប្រហារដោយមីស៊ីលទ្រង់ទ្រាយធំពីសំណាក់កងកម្លាំងរុស្ស៉ី។
នៅក្រោយបញ្ចប់ទស្សនកិច្ចទាំងនេះ លោក យូន ត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងត្រូវចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំមួយជាមួយលោក ហ្សេលេនស្គី។
គួរបញ្ជាក់ថា ក្នុងនាមជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក និងជាប្រទេសនាំចេញអាវុធដ៏សំខាន់មួយផងនោះ កូរ៉េខាងត្បូង បាន និងកំពុងប្រឈមមុខនឹងសម្ពាធ ពាក់ព័ន្ធ នឹងការអំពាវនាវឱ្យបញ្ជូនអាវុធទៅឱ្យអ៊ុយក្រែន ខណៈរដ្ឋបាលលោក យូន ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន នៅតែបន្តផ្តោតទៅលើការផ្ដល់ជំនួយមនុស្សធម៌ និងហិរញ្ញវត្ថុ ក្រោមហេតុផលដែលក្រុមអ្នកជំនាញយល់ថាដោយសារតែឥទ្ធិពលរបស់រុស្ស៉ី លើកូរ៉េខាងជើង៕
(ព្រះសីហនុ)៖ កម្លាំងនគរបាលប្រឆាំងបទល្មើសសេដ្ឋកិច្ច នៃក្រសួងមហាផ្ទៃ សហការជាមួយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក ធុច បញ្ចសន្តិភាព ព្រះរាជអាជ្ញារងអមសាលាដំបូងខេត្តព្រះសីហនុ តំណាងលោក សៀង សុខ ព្រះរាជអាជ្ញា និង លោក ឧត្តមសេនីយ៍ទោ ឡុង ស្រេង បានធ្វើការដុតបំផ្លាញបារី និងវត្ថុតាងក្លែងក្លាយប្រមាណជាង៤០តោន នៅភូមិស្មាច់ដែង ឃុំរាម ស្រុកព្រៃនប់ ខេត្តព្រះសីហនុ ដែលបង្ក្រាបបាននាពេលកន្លងទៅ។
លោក ធុច បញ្ចសន្តិភាព បានឲ្យដឹងថា ក្រោយពីមានពាក្យបណ្តឹងពីក្រុមហ៊ុន ខ្មែរ ធីបថប អ៊ីមិច ឯ.ក សមត្ថកិច្ចបានចុះបង្រ្កាបនូវទីតាំងលួចផលិតបារីក្លែងក្លាយ (ESSE) កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០។
លោកបន្តថា ពេលចុះបង្រ្កាប កម្លាំងជំនាញបានដកហូតសម្ភារ:បម្រើឲ្យការផលិតនូវបារីក្លែងក្លាយ និងបានរំលោភទៅលើកម្មសិទ្ធិបញ្ញាក្រុមហ៊ុនពិតប្រាកដមែន។
បន្ទាប់មកក៏បានចងក្រងជាសុំណុំរឿងបញ្ជូនមក អយ្យការអមសាលាដំបូងខេត្តព្រះសីហនុ ដើម្បីចាត់ការតាមនីតិវិធីច្បាប់ រហូតមានចេញជាសាលក្រម មុនអង្គសេចក្តីតាមសំណើរបស់ក្រុមហ៊ុន ធ្វើការដុតបំផ្លាញចោល។
លោកបន្តទៀតថា ពាក់ព័ន្ធជាមួយវត្ថុតាងដែលរឹបអូសបាន និងដុតបំផ្លាញនៅថ្ងៃនេះ មានចំនួន ១៥មុខក្នុងនោះរួមមាន៖
* កន្ទុយស្នោបារីដើមតូច
* ក្រដាសរ៉ូឡូរឹងទ្រនាប់កញ្ចប់បារី
* ក្រដាសរ៉ូឡូមូរបារីដើមតូច
* ថង់ផ្លាស្ទិចស្រោបសុងបារី
* ថង់ផ្លាស្ទិចស្រោបកញ្ចប់បារី
* ក្រដាស់រ៉ូឡូអាលុយមីញ៉ូម
* សសៃថ្នាំជក់ (កេស)
* សសៃថ្នាំជក់(ការ៉ុង)
* សម្បកកេស ក្រដាសមូរកន្ទុយបារី ESSE សម្បកកញ្ចប់បារី ESSE សម្បកសុងបារី ESSE ថង់រុំកញ្ចប់បារី ESSE បារីដើមម៉ាកESSE (មិនទាន់ខ្ចប់ និងបារីម៉ាក ESSE វេចខ្ចប់រួច។
សម្ភារសម្រាប់បំរើការផលិតផលក្លែងក្លាយ សរុបប្រមាណចំនួន ៤២,៤៦៥គីឡូក្រាម៕
ឧក្រិដ្ឋជនបំផ្លាញព្រៃឈើឈ្មោះហូវ ជីវ៉ៃ ពិតជាខ្លាំងមែនផ្អាករកសុីតែមួយរយៈខ្លី ឥឡូវដំណើរការយ៉ាងរលូនឡើងវិញហើយ ទោះបីជាមានការទប់ស្កាត់បង្ក្រាបពីមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធដូចជាមន្ត្រីជំនាញរដ្ឋបាលព្រៃឈើ មន្ត្រីអភិរក្សព្រៃឈើ មន្ត្រីបរិស្ថាននិងកងរាជអាវុធហត្ថយ៉ាងណាក៏ដោយក៏ឧក្រិដ្ធជនជើងខ្លាំងរូបនេះគឺផ្អាកដំណើរការដឹកជិញ្ជូនឈើយកទៅលក់នៅស្រុកយួនមិនបានប៉ុន្មានថ្ងៃផង គឺបានតែមួយចម្អិនកំពឹសប៉ុណ្ណោះហើយឥឡូវនេះ ហូវ ជីវ៉ៃដំណើររត់ពន្ធឈើទៅស្រុកយួនតាមច្រកទ្វារអន្តរជាតិអូរយ៉ាដាវយ៉ាងរលួន។
ប្រភពពីប្រជាពលរដ្ឋបានរាយការណ៍មកអង្គភាពសារព័ត៌មាន "ជាតិខ្មែរ" ថាមេឈ្មួញដ៏ល្បីប្រចាំភូមិភាគឦសាន ឈ្មោះ ហូវ ជីវ៉ៃ បានធ្វើសកម្មភាពកាប់យកអនុផលព្រៃឈើដែលជាព្រៃអភិរក្សនៅចំណុចអូរល្ពាក់ក្នុងឃុំជ័យឧត្តម ស្រុកលំផាត់ខេត្តរតនគិរីជាប់ព្រំប្រទល់ស្រុកកោះញែក ខេត្តមណ្ឌលគិរីស្ថិតក្នុងចំណុចគីឡូម៉ែត្រលេខ ២៤៣ នៃស្រុកកែវសីមា និង គីឡូម៉ែត្រលេខ៥៣ ក្នុងឃុំតាអង។
ចំណុចអូរល្ពាក់ដែលឧក្រិដ្ឋជនព្រៃឈើ ហូវ ជីវ៉ៃកាប់ប្រមូលអនុផលព្រៃឈើដោយគេដឹងថាជាព្រៃអភិរក្សហើយមេឈ្មួញរូបនេះបានដាក់គូកនជាមេកាមើលកម្មករនៅចំណុចនោះមានឈ្មោះ "ម៉ាប់" ជាអ្នកមើលការខុសត្រូវកាប់ឈើនិងដឹកជញ្ជូនអនុផលព្រៃឈើចេញជារៀងរាល់យប់ឆ្ពោះទៅប្រទេសវៀតណាមតាមច្រកអូរយ៉ាដាវ ដើម្បីលក់យកលុយដាក់ហោរប៉ាវនិងចែកដល់មន្ត្រីពុករលួយជាច្រើននាក់ទៀត នៅក្នុងខេត្តសម្បូរព្រៃឈើនេះ។
ប្រភពដែលស្និទនឹងមេឈ្មួញ សុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះប្រាប់ឲ្យដឹងថាជនបំផ្លាញព្រៃឈើ ហូវ វ៉ៃរូបនេះគ្មានមន្ត្រីណាហ៊ានរារាំងទប់ស្កាត់ឡើយព្រោះគេបានរត់ការនិងសូកលុយដល់ជំនាញ តាំងពីថ្នាក់មូលដ្ឋានភូមិ ឃុំុំ ស្រុក និងខេត្តរួចអស់ហើយ ។
បើសិនចង់ឲ្យមានការបង្ក្រាបមេឈ្នួញឈើ ហូវ ជីវ៉ៃឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពទាល់តែមានការចូលរួមពីលោកនាយឧត្តមសេនីយ៍សៅ សុខា មេបញ្ជាការកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេស លោក ឌិត ទីណា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្រុក្ខាប្រមាញ់និងនេសាទ និងលោក សាយ សំអាល់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន ដែលជាស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធនឹងការទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើនៅទូទាំងប្រទេស។
សូមអស់លោកជួយអន្តរាគមន៍និងដាក់កម្លាំងអធិការកិច្ចចម្រុះចុះបង្ក្រាបបទល្មើសព្រៃឈើនៅខេត្តរតនគិរី ដែលមានលោក ញ៉ែម សំអឿន ជាអភិបាលខេត្ត ជាបន្ទាន់ បើសង្ឃឹមលើមន្ត្រីថ្នាក់ក្រោមប្រចាំនៅតំបន់មូលដ្ឋានក្នុង ខេត្តរតនគិរី និងខេត្តដទៃទៀតនៅភាគឥសាន្តគឺពួកគេកំពុងតែត្រូវថ្នាំសណ្តំរបស់ឧក្រិដ្ឋជនព្រៃឈើដ៏ល្បីឈ្មោះហូវ ជីវ៉ៃនេះអស់ហើយ។
ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន និងនាយឧត្តមសេនីយ៏ សៅ សុខា មេបញ្ជាការកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេស ត្រូវចាត់វិធានការជាបន្ទាន់ដើម្បីទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើនេះ បើពុំដូច្នោះទេព្រៃឈើអភិរក្សនៅតំបន់ស្រុកលំផាត់ជាប់ព្រំប្រទល់ស្រុកកោះញែកដែលស្ថិតនៅលើផ្លូវជាតិលេខ៧៦ក្នុងខេត្តរតនគិរីនេះនឹងរលាយវិនាសសាបសូន្យអស់ជាពុំខាន៕
មនុស្សទាំង៥នាក់ដែលធ្វើដំណើរតាមនាវាមុជទឹកទីតាន (Titan) បានស្លាប់បាត់បង់ជីវិតទាំងអស់ហើយ បន្ទាប់ពីពួកគេជិះនាវាមុជទឹកចុះទៅបាតសមុទ្រដើម្បីទស្សនាសពកប៉ាល់ទេសចរណ៍លំដាប់ពិភពលោកដែលលិចកាលពីឆ្នាំ១៩១២ ឈ្មោះថា ទីតានិច (Titanic)។ នេះបើយោងតាមការបញ្ជាក់របស់មេបញ្ជាការឆ្មាំការពារសមុទ្ររបស់សហរដ្ឋអាមេរិកលោក ចន ម៉រហ្គ័រ (John Mauger) ថ្លែងប្រាប់អ្នកកាសែតនៅថ្ងៃទី២២ មិថុនា ២០២៣។
សូមបញ្ជាក់ថាពួកគេមិនមែនជាអ្នកជំនាញខាងមុជទឹកទេ តែពួកគេគ្រាន់តែជាអ្នកទេសចរចង់ឃើញសាកសពកប៉ាល់ ទីតានិក ដែលបានលិចកាលពីឆ្នាំ១៩១២មកម្លេះ៕
(ភ្នំពេញ)៖ លោក ឃ្លាំង ហួត និងលោក កើត ឆែ អភិបាលរងរាជធានីភ្នំពេញ តំណាងលោក ឃួង ស្រេង អភិបាលរាជធានីភ្នំពេញ នៅព្រឹកថ្ងៃទី២២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣ បានដឹកនាំកិច្ចប្រជុំពិភាក្សា ស្ដីពីការចាត់ចែងលើទ្រព្យ ដែលបានឃាត់ទុក ក្នុងប្រតិបត្តិការចុះបង្ក្រាបទីតាំង អាជីវកម្មបញ្ចាំរបស់រដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញ នៅសាលប្រជុំសាលារាជធានីភ្នំពេញដោយមានការចូលរួមលោក ជូ វណ្ណៈ អគ្គនាយកនិយ័តករអាជីវកម្មអចលនវត្ថុ និងបញ្ចាំ (ន.អ.ប.) និងសហការី តំណាងស្នងការដ្ឋាននគរបាលរាជធានីភ្នំពេញ រដ្ឋបាលខណ្ឌទាំង១៤ មន្ត្រីជំនាញ និងសមាសភាពពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀត។
ទោះជាយ៉ាងណា រដ្ឋាភិបាល លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន មិនអាចរឹបអូសទ្រព្យសម្បត្តិជាញើសឈាមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋបានទេ ពីព្រោះវាគ្មានច្បាប់ចែងឲ្យអាជ្ញាធររដ្ឋធ្វើបែបនេះឡើយ។
សូមឲ្យដឹងថា កិច្ចប្រជុំផ្ដោតទៅលើចំណុចសំខាន់ដូចតទៅ៖
១៖ ពិភាក្សាអំពីការប្រគល់ម៉ូតូ ដែលបានមានឯកសារត្រឹមត្រូវ ជូនទៅម្ចាស់អាជីវកម្មវិញ។
២៖ ពិភាក្សាទៅលើការចាត់ចែងម៉ូតូ ដែលមិនមានឯកសារពេញលេញ និងម៉ូតូដែលគ្មានឯកសារសោះ។
៣៖ ពិភាក្សាអំពីការចុះត្រួតពិនិត្យមើលលក្ខខណ្ឌ ទៅលើទីតាំងបើកអាជីវកម្មបញ្ចាំ ទូទាំងរាជធានីភ្នំពេញ។
បញ្ជាក់ថាអង្គប្រជុំនេះ ឯកភាពគ្នាដូចខាងលើ និងស្នើសុំការដឹកនាំដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់អំពី លោកអគ្គបណ្ឌិតសភាចារ្យ ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ និងអភិបាលរាជធានីភ្នំពេញ។
ក៏ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញកំពុងធ្វើនេះ វាផ្ទុយនឹងច្បាប់និងរំលោភសិទ្ធរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនិងជាការរឹបអូសទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ពលរដ្ឋ៕
(ភ្នំពេញ)៖ ថ្ងៃទី២០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣នេះគឺជារយៈពេល៤៦ឆ្នាំហើយ ដែលសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន និងយុទ្ធមិត្តរួមអាវុធដ៏ស្មោះស្ម័គ្រ៤រូប បានរួមគ្នាយកជីវិតធ្វើជាដើមទុនចេញទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាម ស្វែងរកការគាំទ្រ ដើម្បីតស៊ូរំដោះជាតិ និងប្រជាជនកម្ពុជា ចេញពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍ដ៏ឃោរឃៅរបស់ខ្មែរ ប៉ុល ពត និងបក្ខពួក។
សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន អញ្ជើញជាអធិបតីក្នុងពិធីរំលឹក ដល់ថ្ងៃនៃដំណើរចេញតស៊ូកាលពី៤៦ឆ្នាំមុនោះ។ ពិធីនៅឆ្នាំនេះរៀបចំឡើងនៅក្រសួងការពារជាតិ មិនមានរៀបចំនៅទីតាំងនៃការផ្តើមដំណើរតស៊ូតំបន់ X16 ក្នុងឃុំទន្លូង ស្រុកមេមត់ ខេត្តត្បូងឃ្មុំដូចឆ្នាំកន្លងទៅនោះឡើយ។
សូមបញ្ជាក់ថា នៅថ្ងៃទី២០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣ គឺជារយៈពេលគម្រប់៤៦ឆ្នាំហើយ (២០ មិថុនា ១៩៧៧-២០ មិថុនា ២០២៣) ដែលយុទ្ធជន ហ៊ុន សែន ក្នុងវ័យ ២៥ឆ្នាំ រួមនឹងយុទ្ធមិត្តដ៏ស្ម័គ្រស្មោះ ៤រូបផ្សេង បានសម្រេចចិត្តក្នុងស្ថានភាពដ៏តាន់តឹងបំផុតលាចាកទឹកដី លាចាកឧត្តមភរិយា និងកូនក្នុងផ្ទៃជាទីស្រឡាញ់ ឆ្លងកាត់ព្រំដែន ទាំងគ្រោះថ្នាក់បំផុតឆ្ពោះទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាម ដើម្បីស្វែងរកគាំទ្រក្នុងការរំដោះជាតិ និងប្រជាជនកម្ពុជា ចេញពីក្រញាំបិសាចដ៏សែនឃោរឃៅ ប៉ុល ពត ក៏ដោយ។
កាលពីឆ្នាំ២០១៧ ដែលជាខួប ៤០ឆ្នាំនៃការចេញតស៊ូរំដោះប្រទេសជាតិនេះ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន រួមនឹងយុទ្ធមិត្តដែលនៅមានជីវិត បានធ្វើដំណើរទៅចុះទៅកាន់គ្រប់ចំណុចក្នុងដំណាក់កាលតស៊ូនោះ ដើម្បីរំលឹកនូវអនុស្សាវរីយ៍ដ៏សែនជូរចត់នោះ។ គ្រប់ចំណុចដែលសម្តេចបានឆ្លងកាត់ កន្លែងដែលធ្វើឱ្យសម្តេចរំលឹកឡើងវិញ ហើយក្តុកក្តួលបង្ហូរទឹកភ្នែកអត់ដាច់នោះ គឺនៅត្រង់ចំណុចឆ្លងកាត់ព្រំដែនក្រោមដើមទ្រយឹង។
ត្រង់ដើមទ្រយឹងនេះ កាលពីឆ្នាំ១៩៧៧ មុនបន្តដំណើរទៅមុខសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានបែរមុខមើលមុខទឹកដីកម្ពុជា ហើយក៏បានបង្ហាញអារម្មណ៍ នឹកដល់ឧត្តមភរិយា និងកូនក្នុងផ្ទៃ៥ខែដោយមិនដឹងថា ការព្រាត់ពេលនោះនឹងត្រូវបានជួបគ្នាវិញឬយ៉ាងណា? ជាពិសេសនឹកអាណោចអាធ័ម ដល់ជោគវាសនាដ៏កម្សត់របស់ខ្លួន ដែលត្រូវព្រាត់ពីឪពុកម្តាយក្នុងអាយុ ១៣ឆ្នាំ ព្រោះតែដើម្បីការសិក្សា លុះដល់អាយុ ២៥ឆ្នាំត្រូវឃ្លាតឆ្ងាយពីទឹកដី ឃ្លាត់ឆ្ងាញពីមនុស្សស្រឡាញ់ស្មើជីវិត ព្រោះតែជាតិ និងប្រជាជន។
ផ្តើមចេញពីការលះបង់ដ៏ធំធេងរបស់យុទ្ធជន ហ៊ុន សែន និងយុទ្ធមិត្តកាលពី ៤៥ឆ្នាំមុននោះ ដែលជាបុព្វហេតុដ៏ធំធេងបំផុតក្នុងការនាំជាតិ និងប្រជាជនកម្ពុជាឲ្យទទួលបានពន្លឺនៃភាពរីកចម្រើន និងស្រស់បំព្រងដូចពេលបច្ចុប្បន្ន។
ទីតាំងកោះថ្ម ឃុំទន្លូង ស្រុកមេមត់ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ នៃបញ្ជាការដ្ឋានវរសេនាធំតំបន់២១ វេលាម៉ោង ២១៖០០នាទី ថ្ងៃទី២០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៧ ចំថ្ងៃច័ន្ទ ៥កើត ខែអាសាឍ ឆ្នាំម្សាញ់ នពស័ក ព.ស ២៥២១ សមមិត្ត ហ៊ុន សែន និងកម្មាភិបាលដ៏ទុកចិត្តចំនួន ៤នាក់ គឺ នុច ថន, ញឹក ហួន, សាន សាញ់, និង វ៉ា ប៉ោអៀន ចាប់ផ្តើមដំណើរភៀសខ្លួនទៅវៀតណាម ដើម្បីស្វែងរកការជួយឧបត្ថម្ភ ក្នុងការរំដោះជាតិចេញពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត។
ទីតាំងដែលសមមិត្ត ហ៊ុន សែន និងក្រុមឆ្លងកាត់ពីខាងកម្ពុជា គឺនៅត្រង់ត្រពាំងរកា ត្រពាំងខ្ព័រ និងអាងដាច់ ដែលមានដើមទ្រយឹងធំស្គឹមស្គៃនៅក្បែរនោះ។ នៅទល់មុខ គឺជាស្រុកឡុកនិញ ក្នុងខេត្តសុងប៊ែរ របស់វៀតណាម។ មុនពេលឈានជើងចូលក្នុងទឹកដីវៀតណាម សមមិត្ត ហ៊ុន សែន បានបែរមុខមកខាងទឹកដីកម្ពុជាដោយបង្ហូរទឹកភ្នែកក្តុកក្តួលឥតឧបមា ហើយនិយាយក្នុងចិត្តថា «អាយុ ១៣ឆ្នាំ បែកពីស្រុកកំណើត ដោយអត់សាលារៀន អាយុ២៥ឆ្នាំ បែកពីមាតុភូមិ ដោយសារពួកឃាតករ»។
វេលាម៉ោង ០២៖០០នាទីទៀបភ្លឺ ថ្ងៃទី២១ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៧ សមមិត្ត ហ៊ុន សែន បានដើរចូលចម្ងាយប្រមាណ ២០០ម៉ែត្រ ទៅក្នុងទឹកដីវៀតណាម។ អ្នកទាំងអស់គ្នា ក៏បានសម្រាករង់ចាំពេលភ្លឺ ដើម្បីកំណត់ទិសដៅសម្រាប់បន្តដំណើរ និងពុំមានអ្វីទទួលទានឡើយ។
សំណួរមួយចំនួនដែលសមមិត្ត ហ៊ុន សែន បានចោទសួរខ្លួនឯងថា តើអាចត្រូវស្លាប់នៅពេលឆ្លងព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម ដោយសារជាន់មីន ឬដោយសារកងការពារព្រំដែនរបស់វៀតណាមឬទេ? តើអាចត្រូវជាប់គុកដោយសារ ការឆ្លងដែនខុសច្បាប់ឬទេ? តើវៀតណាម ជឿ ហើយសុខចិត្តជួយផ្តួលរំលំ របបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត ឬទេ ក្នុងពេលដែលវៀតណាម កំពុងមានទំនាក់ទំនងការទូត ជាមួយ កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ? សំណួរចុងក្រោយ គឺវៀតណាមអាចចាប់បញ្ជូនមកឲ្យ ប៉ុល ពត វិញឬទេ? ការចាកចេញនេះ ជាការចាកចេញដោយការឈឺចាប់ តែមោះមុតចោលទឹកដីកំណើត ចោលភរិយាដែលមានផ្ទៃពោះ ៥ខែ។ សមមិត្តពិតជាមានការលំបាកខាងផ្លូវចិត្តយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ដោយគិតដល់ផលវិបាកអាចកើតមានចំពោះភរិយា ដែលកំពុងស្ថិតនៅក្នុងក្រញាំឃោរឃៅរបស់ របបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត នៅឡើយ។
នោះជាពេលដែលសមមិត្ត ហ៊ុន សែន ចាប់ផ្តើម យកជីវិតធ្វើដើមទុន ដើម្បីធ្វើការតស៊ូផ្តួលរំលំរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត បន្ទាប់ពីការចូលរួម ក្នុងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ នៃចលនារំដោះជាតិ រហូតដល់ពិការភ្នែកម្ខាងនៅឆ្នាំ១៩៧៥។ ដោយនៅមានភ្លៀងតិចៗ និងមេឃនៅធ្លាក់អ័ព្ទជាច្រើន លំបាករកទិសឲ្យចំ ដោយពុំមានត្រីវិស័យ ដូចនេះត្រូវរង់ចាំរហូតដល់ថ្ងៃរះភ្លឺច្បាស់ ទើបចេញដំណើរនៅម៉ោងប្រមាណ ០៨៖០០នាទីព្រឹក។ សមមិត្ត ហ៊ុន សែន និងក្រុម បានសម្លឹងមើលទៅទិសដែលព្រះអាទិត្យរះ នោះគឺទិសខាងកើត ជាទិសតែមួយគត់ ដើម្បីធ្វើដំណើរទៅដល់វៀតណាម។
ក្រោយពីធ្វើដំណើរកាត់ព្រៃក្នុងទឹកដីវៀតណាម បានប្រមាណជិត ៦គីឡូម៉ែត្រ វេលាម៉ោង១១៖០០នាទី ជិតថ្ងៃត្រង់ ក្រុមសមមិត្ត ហ៊ុន សែន បានប្រទះឃើញផ្លូវលំមួយ ក្រាលគ្រួសក្រហម ក៏បានសម្រេចលាក់អាវុធ រួចរៀបចំដាំបបរដោយអង្ករ ដែលនៅសល់ក្នុងដៃបន្តិចបន្តួច រួចបន្តដំណើរតាមផ្លូវថ្នល់ ទៅរកជួបកងទ័ព និងប្រជាជនវៀតណាម។
វេលាម៉ោង១៤៖០០នាទី ថ្ងៃទី២១ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៧ សមមិត្ត ហ៊ុន សែន និងក្រុម បានដើរចូលទៅភូមិវៀតណាមមួយ ដែលមានចម្ងាយប្រមាណ ១៤គីឡូម៉ែត្រពីព្រំដែន។ ពេលប្រទះនឹងកម្មករចម្ការកៅស៊ូរបស់វៀតណាម ដែលកំពុងធ្វើដំណើរសមមិត្ត ហ៊ុន សែន ដើរសំដៅ ហើយកម្មករនោះ ក៏បានឲ្យក្រុមសមមិត្តរង់ចាំនៅទៅនោះសិន។ បន្ទាប់មក កម្មករបាននាំកម្លាំងស្វ័យការពារវៀតណាមមកដល់ ដោយមានអាវុធមកជាមួយផងដែរ។ ដំបូងវៀតណាមសង្ស័យទៅលើជនកម្ពុជាទាំងប្រាំនាក់នេះ ថាជាក្រុមវាយឆ្មក់ ឬក្រុមចារកិច្ចរបស់ ប៉ុល ពត ហើយបានធ្វើការសាកសួរ។
ក្រោយពីចាប់ផ្តើមជឿជាក់ខ្លះលើការអះអាងរបស់សមមិត្ត ហ៊ុន សែន ថាមិនមេនជាក្រុមវាយឆ្មក់របស់ ប៉ុល ពត ទេភាគីវៀតណាមក៏បានដាំបាយឆ្នាំលេខ១០ និងធ្វើម្ហូបជូនសម្រាប់មនុស្ស៥នាក់ ដែលធ្លាប់តែហូបបបរជាងមួយឆ្នាំហើយ។ វេលាម៉ោង ១៦៖០០នាទី ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៧ ក្រោយពីទទួលទានអាហាររួច ជនកម្ពុជាទាំង៥នាក់ ត្រូវបានគេនាំធ្វើដំណើរចម្ងាយ ៤គីឡូម៉ែត្រ ទៅដល់ភូមិឡាំងជីន នៅវេលាម៉ោង១៦៖៤៥នាទី។
ជនកម្ពុជាទាំង ៥នាក់ ត្រូវបានសាកសួរព័ត៌មានម្តងទៀតនៅទីនោះ ពីសំណាក់បញ្ជាការកងអនុសេនាធំម្នាក់របស់វៀតណាម។ វេលាម៉ោង ១៧៖១៥នាទីថ្ងៃទី២១ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៧ អ្នកទាំង៥នាក់ត្រូវបានគេដឹកក្នុងរថយន្តធុនធ្ងន់ម៉ាក GMC ពីភូមិឡាំងជីន ទៅដល់ស្រុកឡុកនិញ នៅវេលាម៉ោង១៨៖០០នាទី។
ក្រោយពីបរិភោគអាហារពេលល្ងាច ដែលមានបាយ និងបន្លែត្រកួន ហើយសមមិត្ត ហ៊ុន សែន ត្រូវគេបំបែកចេញពីអ្នករួមដំណើរទាំង៤នាក់ ដែលមកជាមួយគ្នា ហើយត្រូវបានគេសួរព័ត៌មានសារជាថ្មី ដោយសំណួរដេញដោលជាច្រើនទៀត។
នោះគឺជាពេលវេលា ដែលតានតឹងភិតភ័យជាងពេលណាទាំងអស់ សម្រាប់អ្នកទាំង៤នាក់ ដែលធ្វើដំណើរមកជាមួយ ដោយគិតថា គេអាចយកសមមិត្ត ហ៊ុន សែន ទៅសម្លាប់ ឬទៅណាមិនដឹង ប្រសិនបើមិនឃើញត្រឡប់មកវិញ។ ពួកគាត់ទាំង៤នាក់ មានអារម្មណ៍ច្រាស់ច្រាល ទោះអស់កម្លាំង ក៏ដេកមិនលក់ បក់មិនល្ហើយ និងរង់ចាំរហូតសមមិត្ត ហ៊ុន សែន ត្រឡប់មកវិញ ពេលជាងពាក់កណ្តាលអាធ្រាត្រ ឆ្លងចូលថ្ងៃទី២២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៧។
ដោយសារការសួរនាំដេញដោលអំពីព័ត៌មាននានតាមលំដាប់ថ្នាក់ដែលមានពីថ្នាក់ភូមិ ឃុំ រហូតដល់ស្រុកនេះ បានធ្វើឲ្យភាគីវៀតណាមឃើញច្បាស់នូវឆន្ទៈមោះមុត និងជំហរដាច់ខាតរបស់សមមិត្ត ហ៊ុន សែន ក្នុងគោលបំណងដ៏មុតស្រួច គឺឆ្ពោះទៅរកការកៀរគរកម្លាំងសម្រាប់រំដោះជាតិមាតុភូមិ ប្រជាជនពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍។
នាថ្ងៃទី២២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៧ សមមិត្ត ហ៊ុន សែន និងអ្នករួមដំណើរទាំង៤រូប បានចេញដំណើរទៅខេត្តសុងប៊ែរ តាមរថយន្តដឹកអូស។ វៀតណាមកាន់តែទទួលស្គាល់ថា សមមិត្ត ហ៊ុន សែន មានឋានៈខ្ពស់ជាថ្នាក់បញ្ជាការវរសេនាធំ ហើយមិនមែនជាក្រុមដែល ប៉ុល ពត បញ្ជូនមកវាយឆ្មក់វៀតណាមទេ។
ពីទីតាំងកោះថ្ម នារាត្រីថ្ងៃទី២០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៧ បានក្លាយជាទិវាមួយដ៏សំខាន់នៃរបត់ប្រវត្តិសាស្រ្តប្រទេសកម្ពុជា ជាពេលវេលា ដែលសមមិត្ត ហ៊ុន សែន បានចាប់ផ្តើមដំណើរឆ្ពោះទៅកាន់ការផ្តួលរំលំរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត៕
វ៉ៃចាញ់យួននៅដើមឆ្នាំ១៩៧៩ ស.មិត្ត រស់ សុឃិត រត់ គេចខ្លួនមកភ្នំពេញ ហើយពេលនោះមានអាយុ២០ឆ្នាំល្មមចូលបំរើយួនវិញ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៧៩រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៩០! ដែលបន្សល់នូវលិខិតសរសើរទុកជាអនុស្សាវរីយ៍ ថា" ស.មិត្ត រស់ សុឃិត សេរីពួក៧៩ទេ មានស្នាដៃក្នុងចលនា បដិវត្តន៏ ដ៏អស្ចារ្យ បំផុត" ៕
សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី១៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣ បានថ្លែងថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីការបោះឆ្នោត បានបញ្ជូនទៅដល់រដ្ឋសភាហើយ ហើយសម្តេចអះអាងថា បំណងធ្វើវិសោធនកម្មស្តីពីការបោះឆ្នោត គឺមិនចង់ឱ្យមានការរារាំង និងបំផ្លាញការបោះឆ្នោត នៅថ្ងៃទី២៣ កក្កដា ខាងមុខ។
តាមរយៈសារសំឡេង នៅយប់ថ្ងៃទី១២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានផ្តួចផ្តើមគំនិត ក្នុងការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់បោះឆ្នោត ដើម្បីកែទម្រង់ «សិទ្ធិក្នុងការឈរឈ្មោះឱ្យគេបោះឆ្នោត» ដោយចាត់ទុកថា ការកែទម្រង់នេះ គឺដើម្បីពង្រឹង និងលើកកម្ពស់ដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ជាពិសេស ដើម្បីឱ្យអនាគតអ្នកដឹកនាំ ទាំងនៅថ្នាក់ជាតិ ទាំងនៅថ្នាក់ក្រោមជាតិ ដែលត្រូវជ្រើសរើសតាមរយៈការបោះឆ្នោត ត្រូវមានការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ចំពោះជាតិ និងប្រជាជន ហើយការទទួលខុសត្រូវនេះ ត្រូវចាប់ផ្តើមពីការអនុវត្តឱ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួននូវសិទ្ធិបោះឆ្នោត ដែលជាករណីកិច្ចរបស់ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូបចំពោះប្រទេសជាតិ នៅក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ។
សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានបន្ថែមថា ប្រសិនបើជននោះ មិនបានទៅបោះឆ្នោតលើកទី១ទេ រូបគេក៏មិនអាចទៅឈរឈ្មោះឱ្យគេបោះឆ្នោតឱ្យដែរ ក្នុងនោះមានទាំងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាក្រុង-ស្រុក-ខណ្ឌ ក្រុមប្រឹក្សាខេត្ត ទាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា និងសមាជិករដ្ឋសភា។
សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានលើកឡើងទៀតថា ការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់នេះ គឺជារឿងចាំបាច់ ដើម្បីចៀសវាងការនិយាយចុះឡើង ប៉ុន្តែត្រូវតែនិយាយអំពីបញ្ហាផ្លូវច្បាប់។ សម្តេចបានបន្ថែមថា ការធ្វើវិសោធនកម្មនេះ នឹងធ្វើឱ្យស្របតាមមាត្រា៣៤ថ្មី នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា ហើយគ្មានអ្វីដែលផ្ទុយនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញនោះឡើយ។ សម្តេចបានបន្តថា ក៏អាចធ្វើដូចថៃពេលនេះ ប៉ុន្តែនឹងមិនធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិប្រជាពលរដ្ឋទៅបោះឆ្នោត ឬមិនបោះឆ្នោតនោះទេ។
ក្នុងឱកាសអញ្ជើញជួបកម្មករ កម្មការិនី ជិត ២ម៉ឺននាក់ នៅស្រុកជើងព្រៃ ខេត្តកំពង់ចាម សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានថ្លែងបណ្តើរលើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ ស្តីពីវិសោធនកម្មច្បាប់ ស្តីពីការបោះឆ្នោត ដោយបានបញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះថា «នេះជាសេចក្តីព្រាងច្បាប់ ដែលត្រូវបានបញ្ជូនទៅដល់រដ្ឋសភាហើយ»។
សម្តេចបន្តថា «អញ្ចឹងចាំមើលតើគេធ្វើអ្វីទៀត។ អ្វីដែលយើងចង់បាន គឺការបោះឆ្នោតមួយ ដែលមិនរំខានដោយពួកណាក៏ដោយ។ ខ្លះបំផ្លាញក្នុងពេលវេលា ដែលគេបោះឆ្នោត ពេលគេរាប់សន្លឹកឆ្នោត ត្រូវមានទោសទាំងអស់។ ពួកអ្នកឯងទេ ដែលជំរុញយើងឲ្យដើរមកដល់កន្លែងនេះ កន្លងមកយើងមិនដែលគិតដល់ចំណុចហ្នឹងទេ»។
សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាក់ដែរថា បើពិនិត្យមើលស្ថានភាពនៅប្រទេសថៃ មានគណបក្សមួយចំនួន ត្រូវបាត់បង់សមាជិកសភាមួយចំនួន ពីការជាប់ឆ្នោត ទៅជាបាត់បង់សិទ្ធិជាប់ឆ្នោតទៅវិញ ដោយសារពួកគេមិនបានបំពេញកាតព្វកិច្ច ក្នុងការទៅបោះឆ្នោតលើកទី១។ ដូច្នេះកម្ពុជា ក៏អាចធ្វើបែបនេះបាន។
សម្ដេចបន្ដថា ប្រសិនបើជននោះ មិនបានទៅបោះឆ្នោតលើកទី១ទេ រូបគេក៏មិនអាចទៅឈរឈ្មោះឲ្យគេបោះឆ្នោតឲ្យដែរ ក្នុងនោះមានទាំងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាក្រុងស្រុកខណ្ឌ ក្រុមប្រឹក្សាខេត្ត ទាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា និងសមាជិករដ្ឋសភា។
សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ក៏ធ្លាប់បានស្នើដល់សម្ដេចវិបុលសេនាភក្ដី សាយ ឈុំ ប្រធានព្រឹទ្ធសភា និងសម្ដេចពញាចក្រី ហេង សំរិន ប្រធានរដ្ឋសភា ដើម្បីជួយដល់រាជរដ្ឋាភិបាល ក្នុងការស្នើធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីការបោះឆ្នោតទាំងការបោះឆ្នោតសកល និងអសកលឡើយដោយទាំងអស់នេះ គ្រាន់តែជាព័ត៌មានដែលសម្ដេចទទួលបានតែប៉ុណ្ណោះ។
ទាក់ទិនករណីនេះ សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានគូសបញ្ជាក់ថា ការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីការបោះឆ្នោត នាពេលដ៏ខ្លីខាងមុខនេះ គឺជាការទះកំផ្លៀងមេដឹកនាំក្រុមប្រឆាំង ដែលបានដាក់ចេញយុទ្ធនាការ អំពាវនាវកុំឲ្យប្រជាពលរដ្ឋទៅបោះឆ្នោត នៅខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ ខាងមុខនេះ។ យុទ្ធនាការនេះត្រូវបានរៀបចំដោយ លោក រី គា សមាជិកអតីតគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ នៅក្រៅប្រទេស ដែលដាក់ចេញនូវពាក្យស្លោកថ្មីថា «ខ្ញុំមិនទៅបោះឆ្នោតជាសិទ្ធិរបស់ខ្ញុំ បើនៅតែបង្ខំខ្ញុំនឹងគូសខ្វែងសន្លឹកឆ្នោតចោល»។
សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានបន្តទៀតថា ពេលនេះសម្តេចក្រឡាហោម ស ខេង ឧបនាយករដ្ឋមន្ដ្រី រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ និងលោក កើត រិទ្ធ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ កំពុងធ្វើការយ៉ាងលឿន ហើយត្រៀមដាក់ចូលរដ្ឋសភាអនុម័ត ដែលនឹងធ្វើឲ្យបានមុនយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោតចាប់ផ្តើម៕
តាមសេចក្តីរាយការ មួយបាន អោយ ដឹងថា ចាប់តាំងពីលោក អ៊ុក សុផល បាន ចូលមកកាន់ ដំណែងជា នាយក ទីចាត់ការ ហិរញ្ញវត្ថុនៃ សាលារាជ ធានីភ្នំពេញមក អស់រយះ ពេលជាច្រើនឆ្នាំមកហើយធ្វើឲ្យមន្ត្រីរាជការក្រោមឱវាទនៅសាលារាជធានីភ្នំពេញ មិនពេញចិត្តទាល់តែសោះ ដែលមានឈ្មោះ អ៊ុក សុផល នាយក ទីចាត់ការ ហិរញ្ញវត្ថុនៃ សាលារាជ ធានីភ្នំពេញតែងតែបង្ក ព្យុះ ភ្លៀងពេញរាជធានីភ្នំពេញ?។
ប្រភពពីមន្រ្តីនៅសាលារាជធានីភ្នំពេញ សុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ បានបង្ហើប ឲ្យដឹងថាសាលារាជធានីភ្នំពេញកាលពីជំនាន់ លោក ប៊ុន សេរី ធ្វើជានាយក ទីចាត់ការហិរញ្ញវត្ថុគឺមិនសូវប្រឹងបូមដូច លោក អ៊ុក សុផល បច្ចុប្បន្ននេះទេ ដូចករណីដេញថ្លៃ គំរោង អភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ផ្លូវលូ សួនច្បារ ភ្លើងបំភ្លឺ សាធារណះ ជាពិសេស គឺការកៀបសង្កត់ ចំពោះអាជីវករ ក្រុមហ៊ុន ស្ថាប័នឯកជនផ្សេងៗ នោះគឺជា ជំនាញ របស់លោក អ៊ុក សុផល នេះតែម្ដងមានជំនាញតាំងពីយូរណាស់មកម្ល៉េះ។
ចំណែកឯការ រៀបចំគំរោង ដោះដូរបង្គោល ភ្លើង អំពូលភ្លើង រនាំងពុះចែក ទ្រូងផ្លូវគឺពូកែ ផុតលេខ ព្រោះគំរោងមួយនេះ គឺ ឆ្ងាញ់ណាស់ ។
ប្រភពសុំមិន ប្រាប់ឈ្មោះបានខ្សឹបប្រាប់ឲ្យដឹងទៀតថាពាក់ព័ន្ធ នឹងគំរោង ចំណាយ មួយចំនួនសម្រាប់ការ សាងសង់ ផ្លូវ លូ បង្គោលភ្លើង អំពូល ភ្លើងស្មៅ ផ្កា និយាយអោយចំគឺ គ្រឿង លំអរទីក្រុង តែម្ដង ដែលលោក អ៊ុក សុផល រួមជា មួយលោក ប្រធានមន្ទីរ សាធារណះការ រាជធានីភ្នំពេញ នឹងក្រុ មហ៊ុន ដែលទទួល ម៉ៅការ ធ្វើជាអ្នករៀបចំគំរោងក្នុងការ ដាក់ត ម្លៃសម្រាប់ ចំណាយដើម្បី បានការឯកភាព ពីប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល៕
(រតនគិរី)៖ នៅរសៀលថ្ងៃទី២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣នេះ លោក ញ៉ែម សំអឿន អភិបាលខេត្តរតនគិរី បានអញ្ជើញជាអធិបតីភាពប្រកាសផ្ទេរមុខតំណែងប្រធានទីស្នាក់ការត្រួតពិនិត្យច្រកទ្វារអន្តរជាតិអូរយ៉ាដាវ ដោយលោក ស៊ឹម លីន ជំនួសលោក សាយ ចំរើន ដែលត្រូវបានតែងតាំងជាអភិបាលរងស្រុកបរកែវ។
នៅក្នុងពិធីនេះ ក៏មានការអញ្ជើញចូលរួមពីអភិបាលរងខេត្ត មេបញ្ជាការកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធទាំង៣ ប្រធានមន្ទីរអង្គភាពពាក់ព័ន្ធ ប្រធានស្នាក់ការគយ និងរដ្ឋាករ ប្រធាន នគរបាលច្រកទ្វារអន្តរជាតិអូរយ៉ាដាវ និងអាជ្ញាធរស្រុកអូរយ៉ាដាវផងដែរ។
លោក ស៊ឹម លីន ដែលទើបទទួលតំណែងថ្មី បានសម្តែងការគោរពដឹងគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅជាទីបំផុតចំពោះសម្តេចក្រឡាហោម ស ខេង ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ និងលោក ញ៉ែម សំអឿន ព្រមទាំងថ្នាក់ដឹកនាំគ្រប់រូប ដែលមានទំនុកចិត្តតែងតាំង និងចាត់តាំងភារកិច្ចជូនលោកជាប្រធានស្នាក់ការត្រួតពិនិត្យច្រកទ្វារអន្តរជាតិអូរយ៉ាដាវ។
ក្នុងអង្គពិធីនេះលោក ញ៉ែម សំអឿន បានណែនាំដល់លោក ស៊ឹម លីន ត្រូវធ្វើយ៉ាងណាឲ្យមានសាមគ្គីភាពផ្ទៃក្នុងល្អ មានកិច្ចសហការល្អជាមួយកម្លាំងទាំងអស់នៅច្រកទ្វារអន្តរជាតិអូរយ៉ាដាវ។
លោកថា «ទោះបីច្រកទ្វារអន្តរជាតិអូរយ៉ាដាវ មានទំហំពាណិជ្ជកម្មទំនិញចេញ-ចូល មិនដូចច្រកទ្វារអន្តរជាតិផ្សេងៗ ប៉ុន្តែខេត្តរតនគិរី យើងសំបូរដំណាំកសិកម្ម កសិឧស្សាហកម្ម ហើយមានព្រំដែនជាប់ជាមួយប្រទេសវៀតណាម អាចដឹកជញ្ជូនឆ្លងកាត់ទៅប្រទេសចិន តាមផែសមុទ្រគួញ៉ើងប្រទេសវៀតណាមមានភាពងាយស្រួលផងដែរ»។
បន្ថែមលើនេះទៀតលោក ញ៉ែម សំអឿន បានដាស់តឿនសុំឲ្យមានការយោគយល់ចំពោះបងប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រមានសុជីវធ៌ម ជាមួយពួកគាត់ពេលសុំសេវាផ្សេងៗ តែការងារត្រូវតែម៉ឺងម៉ាត់មានការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ ហើយការងារមានតែរយៈពេល ២ឆ្នាំ(១អាណត្តិ)។
ជាមួយគ្នានេះ លោក ញ៉ែម សំអឿន បានជំរុញឲ្យមន្ទីរពាណិជ្ជកម្មបើកផ្សារព្រំដែនអូរយ៉ាដាវងាយស្រួលប្រជាពលរដ្ឋដឹកទំនិញមកដាក់លក់ ដោយមិនចាំបាច់ដឹកទៅលក់នៅទីផ្សារវៀតណាម អាចក្រុមឈ្មួញខ្លះក្រឡុកតម្លៃពួកគាត់ បង្ខំចិត្តដឹកត្រឡប់មកដីខ្មែរវិញមានការខាតបង់ជាច្រើន នៅពេលខាងមុខរដ្ឋបាលខេត្ត បើកច្រកទ្វារញ៉ាង (ទ្វេភាគី) នៅស្រុកអណ្តូងមាស ដើម្បីបង្កភាពងាយស្រួលឲ្យប្រជាពលរដ្ឋនៅតំបន់នោះ ដឹកកសិផលទៅលក់នៅប្រទេសវៀតណាមផងដែរ៕
យោងតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៏ របស់អង្គការលីកាដូ បានគូសបញ្ជាក់នៅក្នុងឱកាសនៃការប្រារព្ធទិវាអន្តរជាតិនៃសិទិ្ធកុមារ ឆ្នាំ២០២៣ នេះថា នៅខណៈដែល កំណើននៃការឃុំខ្លួនអនីតិជននៅក្នុងពន្ធនាគារមានការកើនឡើងខ្ពស់គួរឱ្យកត់សម្គាល់ អង្គការ លីកាដូ សូមអំពាវនាវដល់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលក្នុងនោះរួមមាន ក្រសួងយុត្តិធម៌ ក្រសួងមហាផ្ទៃ និងស្ថាប័នតុលាការ សូមមេត្តាធ្វើការដោះស្រាយជាបន្ទាន់ចំពោះវិបត្តិដែលកុមារជាច្រើននាក់កំពុងជាប់ឃុំ និងចម្រើនវ័យនៅក្នុងពន្ធនាគារដ៍ចង្អៀតណែន ហើយដែលការឃុំខ្លួនលើកុមារទាំងនោះ គឺមិនមាន ភាពចាំបាច់ទាល់តែសោះ ។
លីកាដូឲ្យដឹងថា ចំនួនអនីតិជន ដែលកំពុងជាប់ឃុំនៅក្នុងពន្ធនាគារទាំង ១៩ កន្លែង ដែលអង្គការ លីកាដូ បានឃ្លាំមើល មានការកើនឡើងជាង ៣០% ដែលជាចំនួនលើសពីចំនួននៅក្នុងឆ្នាំមុន ។ នេះបើយោងទៅតាមព័ត៌មានដែលទទួលបានពីមន្ត្រីរដ្ឋបាលពន្ធនាគារជាច្រើន ។ ចំនួនអនីតិជននៅក្នុង ពន្ធនាគារមានរហូតដល់ទៅ ១.៦៥៨ នាក់ ក្នុងខែមេសា ឆ្នាំ ២០២៣ ។ ប្រហែល ៩៦% នៃអនីតិជនទាំងនោះជាកុមារា ៥២% នៃកុមារទាំងនោះ គឺកំពុងតែជាប់ឃុំជាបណ្តោះអាសន្ន រង់ចាំសវនាការ និង ៣៧% ផ្សេងទៀតកំពុងរង់ចាំសាលក្រមស្ថាពរ ៕
ថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលទាំង៣ស្ថាប័ន គឺ នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ប្រធាន រដ្ឋសភា និង ប្រធាន ព្រឹទ្ធសភា នៅរសៀលថ្ងៃពុធ ទី៣១ ឧសភា ឆ្នាំ២០២៣ បានអញ្ជើញទទួលព្រះរាជដំណើរយាងនិវត្តន៍ របស់ព្រះករុណា ព្រះបាទ សម្តេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី ព្រះមហាក្សត្រនៃ ព្រះរាជណាចក្រកម្ពុជា នៅអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញ បន្ទាប់ពីព្រះអង្គបានយាងបំពេញព្រះរាជទស្សនកិច្ចផ្លូវរដ្ឋ នៅសាធារណរដ្ឋឥណ្ឌា រយៈពេល៣ថ្ងៃ កន្លងមក៕
មេឈ្មួញកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើឈ្មោះហូវ ជីវ៉ៃ ពិតជាខ្លាំងមែនផ្អាករកសុីតែមួយរយៈខ្លី ឥឡូវដំណើរការយ៉ាងរលូនឡើងវិញហើយ ដោយគ្មានការទប់ស្កាត់បង្ក្រាបពីមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធដូចជាមន្ត្រីជំនាញរដ្ឋបាលព្រៃឈើ មន្ត្រីអភិរក្សព្រៃឈើ មន្ត្រីបរិស្ថានកងរាជអាវុធហត្ថនិងស្នងការនគរបាលខេត្ត រតន:គិរីឡើយ។
ការកាប់ព្រៃឈើរួចដឹកយកទៅលក់នៅស្រុកយួនជារៀងរាល់យប់ដោយគ្មានការរំខានពីអាជ្ញាធរខេត្តរតនគិរីដែលមានលោក ញ៉ែម សំអឿនជាចៅហ្វាយខេត្តនោះ គឺជាទង្វើខុសច្បាប់និងឃុបឃិតគ្នាជាប្រព័ន្ធនៅក្នុងខេត្តភាគឥសាន្តនេះ។
ឧក្រិដ្ធជនព្រៃឈើជើងខ្លាំងរូបនេះគឺផ្អាកដំណើរការដឹកជិញ្ជូនឈើយកទៅលក់នៅស្រុកយួនបានតែប៉ុន្មានថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ ហើយឥឡូវនេះ ឈ្មោះ ហូវ ជីវ៉ៃដំណើរការរត់ពន្ធឈើទៅស្រុកយួនតាមច្រកទ្វារអន្តរជាតិអូរយ៉ាដាវយ៉ាងរលួនធម្មតាឡើងវិញ។
ប្រភពពីប្រជាពលរដ្ឋបានរាយការណ៍មកអង្គភាពសារព័ត៌មាន "ជាតិខ្មែរ" ថាមេឈ្មួញដ៏ល្បីប្រចាំភូមិភាគឦសាន ឈ្មោះ ហូវ ជីវ៉ៃ បានធ្វើសកម្មភាពកាប់យកអនុផលព្រៃឈើដែលជាព្រៃអភិរក្សនៅចំណុចអូរល្ពាក់ក្នុងឃុំជ័យឧត្តម ស្រុកលំផាត់ខេត្តរតន:គិរីជាប់ព្រំប្រទល់ស្រុកកោះញែក ខេត្តមណ្ឌលគិរីស្ថិតក្នុងចំណុចគីឡូម៉ែត្រលេខ ២៤៣ នៃស្រុកកែវសីមា និង គីឡូម៉ែត្រលេខ៥៣ ក្នុងឃុំតាអងក្នុងស្រុកកែវសីមា។
ចំណុចអូរល្ពាក់ដែលឧក្រិដ្ឋជនព្រៃឈើ ហូវ ជីវ៉ៃបានជួលប្រជាពលរដ្ឋឲ្យកាប់ប្រមូលអនុផលព្រៃឈើដោយគេដឹងថាជាព្រៃអភិរក្សហើយមេឈ្មួញរូបនេះបានដាក់គូកនជាមេការមើលកម្មករនៅចំណុចនោះមានឈ្មោះ "ម៉ាប់" ជាអ្នកមើលការខុសត្រូវកាប់ឈើនិងដឹកជញ្ជូនអនុផលព្រៃឈើចេញជារៀងរាល់យប់ឆ្ពោះទៅប្រទេសវៀតណាមតាមច្រកអូរយ៉ាដាវ ដើម្បីលក់យកលុយដាក់ហោរប៉ាវនិងចែកដល់មន្ត្រីពុករលួយជាច្រើននាក់ទៀត នៅក្នុងខេត្តសម្បូរព្រៃឈើនេះ។
ប្រភពដែលស្និទនឹងមេឈ្មួញឈើរូបនេះ សុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះប្រាប់ឲ្យដឹងថាជនបំផ្លាញព្រៃឈើ ហូវ វ៉ៃរូបនេះគ្មានមន្ត្រីណាហ៊ានរារាំងទប់ស្កាត់ឡើយព្រោះគេបានរត់ការនិងសូកលុយដល់មន្ត្រីជំនាញ តាំងពីថ្នាក់មូលដ្ឋានភូមិ ឃុំុំ ស្រុក និងខេត្តរតនគិរីរួចអស់ហើយ ។
បើសិនចង់ឲ្យមានការបង្ក្រាបមេឈ្នួញឈើ ហូវ ជីវ៉ៃឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពទាល់តែមានការចូលរួមពីលោកនាយឧត្តមសេនីយ៍សៅ សុខា មេបញ្ជាការកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេស លោក ឌិត ទីណា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្រុក្ខាប្រមាញ់និងនេសាទ និងលោក សាយ សំអាល់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន ដែលជាស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធនឹងការទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើនៅទូទាំងប្រទេស។
សូមអស់លោកជួយអន្តរាគមន៍និងដាក់កម្លាំងអធិការកិច្ចចំម្រុះចុះបង្ក្រាបបទល្មើសព្រៃឈើនៅខេត្តរតនគិរីជាបន្ទាន់ បើសង្ឃឹមលើមន្ត្រីថ្នាក់ក្រោមប្រចាំនៅតំបន់មូលដ្ឋានក្នុង ខេត្តរតនគិរីគឺពួកគេបានទទួលសំសូកលុយរាប់មុឺនដុល្លារពីឧក្រិដ្ឋជនព្រៃឈើដ៏ល្បីឈ្មោះហូវ ជីវ៉ៃនេះអស់ហើយ។
សូមអស់លោកមន្ត្រីក្នុងជួររាជរដ្ឋាភិបាលមេត្តាជ្រាបនិងចាត់វិធានការជាបន្ទាន់ដើម្បីទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើនេះ បើពុំដូច្នោះទេព្រៃឈើអភិរក្សនៅតំបន់ស្រុកលំផាត់ជាប់ព្រំប្រទល់ស្រុកកោះញែកដែលស្ថិតនៅលើផ្លូវជាតិលេខ៧៦ក្នុងខេត្តរតនគិរីនេះនឹងរលាយវិនាសសាបសូន្យ ដោយស្នាដៃ មេឈ្មួួញឈើ ហូវ ជីវ៉ៃអស់ជាពុំខាន៕
(ភ្នំពេញ)៖ នៅព្រឹកថ្ងៃចន្ទ ទី២៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣នេះ ព្រះករុណា ព្រះបាទ សម្តេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី ព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា សព្វព្រះរាជហឫទ័យយាងបំពេញព្រះរាជទស្សនកិច្ចផ្លូវរដ្ឋនៅប្រទេសឥណ្ឌា។
យោងតាមក្រសួងការបរទេស បានឱ្យដឹងថា ព្រះរាជដំណើរបំពេញព្រះរាជទស្សនកិច្ច របស់ព្រះករុណាជាអម្ចាស់ជីវិតលើត្បូង នៅប្រទេសឥណ្ឌានាពេលនេះ មានរយៈពេល៣ថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី២៩ ដល់ថ្ងៃទី៣១ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣ តបតាមការយាងរបស់លោកស្រី ដ្រៅផាឌី មួរមូ ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌា។
ព្រះរាជដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ នៅប្រទេសឥណ្ឌានាពេលនេះ ចំពេលដែលប្រទេសទាំងពីរ កំពុងអបអរសាទរខួបអនុស្សាវរីយ៍លើកទី៧០ នៃការបង្កើតទំនាក់ទំនងការទូត។
បើតាមក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាបានឱ្យដឹងថា ក្នុងកំលុងពេលនៃព្រះរាជទស្សនកិច្ចនេះ លោកស្រី ដ្រៅផាឌី មួរមូ ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌា និងលោក ណារិនដ្រា ម៉ូឌី (Narendra Modi) នាយករដ្ឋមន្ត្រីឥណ្ឌា នឹងទទួលរៀបចំព្រះរាជពិធីសវនាការថ្វាយព្រះករុណា ព្រះបាទសម្តេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី ដែលក្នុងឱកាសនោះ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី និងពហុភាគី នឹងត្រូវលើកយកមកពិភាក្សា៕
លោក អ៊ុយ សំអាត មន្ត្រីនាយកដ្ឋានគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ និងលោក ជិន ប៊ុនធឿន នាយក សាខាកាកបាទក្រហមកម្ពុជា រាជធានីភ្នំពេញ និងលោក ឃិន ញ៉ាណ អនុប្រធានអចិន្ត្រៃយ៍គណៈកម្មាធិការ សាខាកាកបាទក្រហមកម្ពុជា ខេត្តឧត្តរមានជ័យ ព្រមទាំងក្រុមប្រតិបត្តិសាខា អនុសាខាស្រុកត្រពាំងប្រាសាទ បានសម្ភោធដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់អណ្តូងទឹកស្អាតចំនួន១០ «អ្នកទទួលផលប្រមាណជាង៥០០គ្រួសារ» ដែលជាព្រះរាជអំណោយដ៏ឧត្តុងឧត្តមរបស់ហ្លួងម៉ែ ដែលមានប្រជាពលរដ្ឋ និងសិស្សានុសិស្សចូលរួមនៅក្នុងឃុំចំនួន៤ ស្រុកត្រពាំងប្រាសាទ ខេត្តឧត្តរមានជ័យ។
លោក អ៊ុយ សំអាត បានថ្លែងថា «អណ្តូងទឹកស្អាតចំនួន១០ ដែលបានសម្ភោធដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់នាពេលនេះ គឺជាព្រះរាជអំណោយដ៏ឧត្តុងឧត្តម និងថ្លៃថ្លាបំផុតរបស់ ហ្លួងម៉ែ នរោត្ដម មុនិនាថ សីហនុ ព្រះវររាជមាតាជាតិខ្មែរ និងជាព្រះប្រធានកិត្តិយស កាកបាទក្រហមកម្ពុជា ដែលបានព្រះរាជប្រទានព្រះរាជូបត្ថម្ភដើម្បីសាងសងអណ្តូងទឹកស្អាតជូនបងប្អូនឲ្យមានប្រភពទឹកស្អាត សម្រាប់ប្រើប្រាស់៕
អភិបាលក្រុងភ្នំពេញ គឺលោកឃួង ស្រេងនិងលោក ស ថេត ប្រឹងធ្វើមុខក្រាស់ឃ្មឹក ក្រាញមិនព្រមបង្ក្រាបល្បែងទឹកភ្លៀងល្មើសច្បាប់នៅនឹងស្តុបអូរឬស្សី កណ្តាលក្រុង ដែលលេងសាហាវជាងកាសុីណូNagaទៅទៀតនោះ។ ល្បែងទឹកភ្លៀងនេះ លេងចាញ់ឈ្នះលុយទាំងសែនៗដុល្លារក្នុងមួថ្ងៃៗ។
គួរដឹងថា តាំងពីថ្ងៃទី១៥ ខែមីនា ២០២៣ ដល់ថ្ងៃនេះ គេឃើញមេល្បែងឈ្មោះ(សួរ)ស្តេចល្បែងទឹកភ្លៀង ជាមេល្បែងមានឥទ្ធិពលដែលអាចរារាំងអាជ្ញាធរទីក្រុងភ្នំពេញ មិនឲ្យបង្ក្រាបទីតាំងល្បែងខុសច្បាប់របស់ខ្លួនដោយរលួន។ បើគឹត្រឹមម៉ោងនេះទំនងជាគ្មានអាជ្ញាធរមកពីគណបក្សប្រជាជនកំពុងកាន់អំណាចហ៊ានមកបង្ក្រាបបនល្បែងទឹកភ្លៀងពួកនេះឡើយ។
ឈ្មោះ " សួ" បើកលេងទឹកភ្លៀងយ៉ាងចំហរ ឥតញញើតច្បាប់ ឬមិនខ្លាចអាជ្ញាធរទីក្រុងភ្នំពេញឡើយ ដែលធ្វើអោយមហាជនមើលឃើញអាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញនិងរាជរដ្ឋាភិបាលអសមត្ថភាព។ ប្រជាពលរដ្ឋនិយាយថាឈ្មោះ "សួរ" អាចធ្វើអោយអាជ្ញាធរក្រុងទាំងមូលបាក់អំនួតដោយឥទ្ធិពលដុល្លារ របស់ខ្លួន។ នេះជាការលើកឡើងចេញពីមាត់ពលរដ្ឋក្នុងក្រុងភ្នំពេញ ដែលស្អប់ខ្ពើមល្បែងសុីសងនិងពីមាត់ក្រុមគ្រួសារដែលរងគ្រោះព្រោះមានសាច់ញាតិខ្លួនចាញ់ល្បែងទឹកភ្លៀងនេះយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។
ពលរដ្ឋនិយាយពីមាត់មួយទៅមួយថា លោកឃួង ស្រេង បានត្រឹមតែប្រជុំដាក់ផែនការបង្ក្រាបនៅក្នុងអង្គប្រជុំគណបញ្ជាការឯកភាពប៉ុណ្ណោះ ។ ពេលប្រជុំនិយាយយ៉ាងបែកពពុះមាត់ ក្តៅគគុក តែចេញផុតពីសាលប្រជុំ ល្បែងភ្នាល់ទឹកភ្លៀង និងល្បែងសុីសងផ្សេងៗទៀតរីកដូចផ្សិតដដែល។
គួររម្លឹកថា បនល្បែងទឹកភ្លៀងប្រើច្បាប់ក្រោមតុនេះ គេដាក់បំពង់ទទឹកឬបំពង់វាស់ទឹកភ្លៀង នៅខាងលើដំបូលផ្ទះជាន់ទី៥ ត្រង់ចំណុចស្តុបខាងជើងផ្សារអូរឬស្សី តាមផ្លូវស្ហ្សាឌឺហ្គោល។
ប្រភពអោយដឹងថា លោក"សួរ" បើកលេងទឹកភ្លៀងជាង៣០ឆ្នាំនៅកន្លែងដដែលនេះ ហើយមានសម័យ លោកហេង ពៅ ធ្វើជាស្នងការក្រុងភ្នំពេញទេ ដែលបានចាប់ ឈ្មោះ(សួរ)វ៉ៃខ្នោះញាត់ចូលឡានយកទៅស្នងការដ្ឋាននគរបាលក្រុងភ្នំពេញបានម្តងធ្វើអោយឈ្មោះ "សួរ" រាកនោមដាក់ខោក្នុងឡានប៉ូលីស និង បាក់អំនួត ខ្មាស់គេស្ទើរលែងមកជាន់ដីស្រុកខ្មែរ។
នៅទីសាធារណៈតាមតូបកាហ្វេព្រឹកៗវិញ មានពាក្យចចាមរាមថា «លោកចៅហ្វាយក្រុង ឃួង ស្រេង និងលោកស្នងការក្រុង ស ថេត ព្រមទាំងអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចមានអំណាចខ្លាំងៗឯទៀតប្រចាំទីក្រុងនេះ ត្រូវមេល្បែងទឹកភ្លៀងទិញទឹកចិត្ត ដាក់ថ្នាំសណ្តំប្រភេទដុល្លារ អាមេរិកដេកលក់អស់ហើយ ទើបល្បែងទឹកភ្លៀងនេះល្មើសច្បាប់របស់លោក«សួរ» លេងបានយ៉ាងភ្លូកទឹកភ្លូកដី តាំងពីថ្ងៃ១៥ មីនា ២០២៣មក ហើយសូម្បីតែនៅបាត់ដំបងឆ្នាំនេះអាជ្ញាធរខេត្តនោះបិទជិតឈឹង ហើយមេល្បែងនិងអ្នកលេងភ្នាល់ទឹកភ្លៀងក៏រត់មកជ្រកលេងនៅទីតាំងរបស់ឈ្មោះ សួរ នៅអូរឬស្សីក្រុងភ្នំពេញ។
សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញនិងអាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញ ក៏មិន ឃើញកោះហៅមេល្បែងទឹកភ្លៀងនិង អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធមកសាកសួរពីបទល្មើសនេះទេ សង្ស័យតែតុលាការក៏ទទួលសំណូកពីមេល្បែងទឹកភ្លៀងឈ្មោះ "សួរ" នេះ ដែរ។លោកឈួន ពិដោរ ជាអ្នកលេងទឹកភ្លៀងមួយរូបដែលមានផ្ទ:នៅក្បែរផ្សារអូរឬស្សី បានអោយដឹងថា(លោកសួរ)ជាមេល្បែងទឹកភ្លៀងអត់ច្បាប់៣០ឆ្នាំហើយ។ឆ្នាំនេះ លោក សួរចាយលុយអស់ដល់ទៅខ្ទង់លានដុល្លាឯណោះដើម្បីទិញច្បាប់ក្រោមតុ ដែលអាចលេងពេញមួយរដូវ២០២៣នេះគ្មាននរណាចាប់។ លោកពិដោរបន្តថា៖មេល្បែងទឹកភ្លៀងរូបនេះបើកលេងដោយប្រើម៉ាសុីន កត់ត្រា រាល់ការចាក់ភ្នាល់ទិញចូលនិងការលក់ចេញដោយស្វ័យប្រវត្តិរបៀបដូចហ្គេមក្នុងកាសុីណូទាំងស្រុង។ របៀបលេងគឺ អ្នកលេងត្រូវតែយកលុយតំកល់ទៅដាក់ក្នុងធនាគារជាមុន។អ្នកលេងធំៗគេដាក់លុយតំកល់ចូលធនាគារចាប់ពីរាប់មុឺនដុល្លារឡើងទៅ ហើយ មានឧញ៉ានិងលោកផ្កាយៗខ្លះ ម្នាក់ៗបានដាក់លុយតំកល់នៅធនាគារដល់ខ្ទង់លានដុល្លារឡើងឯណោះយកមកបញ្ចូលម៉ាសុីន ព្រោះគេលេងធំ។
លោក ឃួង ស្រេងអភិបាលក្រុងភ្នំពេញនិង លោក ស ថេត ស្នងការនគរបាលក្រុងភ្នំពេញ មិនអាចទាក់ទងបំភ្លឺពាក់ពន្ធ័នឹងឥរិយាបទស្ងាត់ស្ងៀមមិនព្រម បង្ក្រាបបនល្បែងទឹកភ្លៀងកណ្តាលក្រុងភ្នំពេញនេះបានទេ ដោយទូរសព្ទ័របស់លោកទាំង២សុទ្ធតែពុំអាចទទួលការហៅចូលជាច្រើនលើកពីព្រឹកនេះ៕
(ភ្នំពេញ)៖ ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ បានសម្រេចបដិសេធចោល បណ្តឹងរបស់គណបក្សភ្លើងទៀន ជុំវិញការមិនចុះបញ្ជីឈ្មោះចូលរួមបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រពីសំណាក់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប)។
ការសម្រេចនេះបានធ្វើឡើងក្រោយ ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ បើកកិច្ចប្រជុំ ដឹកនាំដោយលោកកិត្តិនីតិកោសលបណ្ឌិត អ៉ឹម ឈុនលឹម នាព្រឹកថ្ងៃទី២៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣នេះ។
ក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ បានបញ្ជាក់ថា បន្ទាប់ពីប្រជុំពិភាក្សា ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញចាត់ទុកបណ្តឹងខាងលើនេះ ត្រឹមត្រូវតាមទម្រង់ច្បាប់ ប៉ុន្តែបដិសេធចោលដោយខុសនឹងគតិច្បាប់។
សូមជម្រាបថា ថ្មីៗនេះ គ.ជ.ប បានចេញសេចក្តីសម្រេច បដិសេធការចុះបញ្ជីឈរឈ្មោះបោះឆ្នោត ជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ នីតិកាលទី៧ របស់គណបក្សភ្លើងទៀន ក្រោមហេតុផលគណបក្សប្រឆាំងនេះ មិនបានបំពេញឱ្យគ្រប់លក្ខខណ្ឌតម្រូវ នៃច្បាប់បោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ៕
ផ្កាយ២ សេះហោះ ឈ្មោះហេង ឡាលីន មុខរបរមេល្បែងធំប្រចាំភ្នំពេញ ចាប់ផ្តើមបើកល្បែងស៊ីសងជល់មាន់ និងបៀ អាប៉ោងតាមប្រព័ន្ធ អនឡាញដោយលួចលាក់ខ្លះនិងចំហខ្លះ ក្នុងខណ្ឌ ឬស្សីកែវ, ដូនពេញនិងបណ្តាខណ្ឌដទៃទៀតក្នុងរាជធានី ។
បុគ្គល ហេង ឡាលីន ដែលតែងតែអួតអាងថា "ខ្លួនជាឧត្តមសេនីយ៏យោធា ផ្កាយ២ នៅបញ្ជាការដ្ឋានកងពលតូច ង-៧០ ដែលមានលោកឧត្តមសេនីយ៏ឯក ម៉ៅ សុផាន់ ជាមេបញ្ជាការនោះ បានកំពុង ដំណើរការបើកល្បែងស៊ីសងមាន់ជល់ និងបៀប៉ាការ៉ាត់ (តូច-ធំ) និងអាប៉ោងតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ យ៉ាងពេញបន្ទុក នៅទូទាំងបណ្តាខណ្ឌក្នុងរាជធានី ភ្នំពេញ ជាពិសេស បុគ្គល ផ្កាយ២យោធាសេះហោះរូបនេះ
កំពុងតែបើក ដំណើរការល្បែងភ្នាល់តាមអនឡាញនិងឆ្នោតយួនជាច្រើនកន្លែង និងទីតាំង នៅផ្សារ សាន់ហាន់ និងផ្សារទួលសង្កែ ក្នុងខណ្ឌ ឬស្សីកែវ និងខណ្ឌដទៃៗទៀត។
ប្រជាពលរដ្ឋសង្ស័យផ្កាយ២យោធាសេះហោះ រូបនេះ មានអ្នកមានអំណាចនៅពីក្រោយខ្នង ទើបមេល្បែងឆ្នោតយួន និងល្បែងអនឡាញរូបនេះហ៊ានបើក ល្បែងសុីសងតាមអនឡាញមិនខ្លាចញញើតច្បាប់ ឬសមត្ថកិច្ចនិងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ឡើយ។
អាជ្ញាធរ និងសមត្ថកិច្ចក្នុងទឹកដី ខណ្ឌឬស្សីកែវ ខណ្ឌជ្រោយចង្វារ និងខណ្ឌដូនពេញ ត្រូវចុះត្រួតពិនិត្យនិង បង្ក្រាបទីតាំង
សំបុក្រល្បែងស៊ីសង របស់ផ្កាយ២យោធាក្លែងក្លាយនេះជាបន្ទាន់ផង។
សូមបញ្ជាក់ថា តាមប្រភពពីមន្ត្រីយោធានៅបញ្ជាការដ្ឋានកងពលតូច ង-៧០ បញ្ជាក់ថា ឈ្មោះ ហេង ឡាលីនខាងលើនេះ ដែលជាមេល្បែងឆ្នោតយួន និងល្បែងសុីសងអនឡាញ រូបនេះ មិនមែនជាឧត្តមសេនីយ៍យោធាផ្កាយ២ នៅកងពលតូច ង-៧០ទេ៕
(ភ្នំពេញ)៖ ចៅក្រមស៊ើបសួរ នៃសាលាដំបូងខេត្តរតនគិរី កាលពីម្សិលមិញនេះ បានសម្រេចឃុំខ្លួន លោក ថេង សាវឿន ប្រធានសមាគមសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា (CCFC) និងសហការី២នាក់ទៀត ដោយចោទថាបំផុសរឿង «បដិវត្តន៍កសិករ» នៅខេត្តរតនគិរី។
លោក ថេង សាវឿន, លោក ថាន់ ហាច និងលោក ញ៉ិល ភាព ត្រូវបានតុលាការឃុំខ្លួនជាបណ្តោះអាសន្នរយៈពេល៦ខែ ក្រោមការចោទប្រកាន់ពីបទ «រួមគំនិតក្បត់ និងញុះញង់ឲ្យមានការប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋជាអាទិ៍»។ អ្នកទាំង៣ ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចស្នងការដ្ឋាននគរបាលខេត្តរតនគិរីស្រាវជ្រាវឃាត់ខ្លួន កាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣ នៅក្រុងបានលុង ខេត្តរតនគិរី៕
សមាជិកសហគមន៍ដីធ្លីជាច្រើនដែលមកពីខេត្តកោះកុង ព្រះសីហនុ ស្វាយរៀង កំពង់ស្ពឺ និងកណ្តាល បានប្រមូលផ្តុំគ្នា ទាមទារឱ្យមានការដោះលែងបុគ្គលិកសមាគមសម្ព័ន្ធកសិករកម្ពុជា (CCFC) ចំនួនបីរូប ដែលត្រូវបាននគរបាលចាប់ឃាត់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែឧសភា ៣០២៣ នៅខេត្ត រតនគិរី ។
លោក ថេង សាវឿន ជាប្រធានសមាគម លោក ញិល ភាព ជាមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់សមាគម និងលោក ថាន់ ហាច ជាមន្ត្រីសម្របសម្រួលសហគមន៍ ត្រូវបានតុលាការខេត្តរតនគិរីសម្រេចចោទប្រកាន់ពីបទ រួមគំនិតក្បត់ និងបទ ញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋជាអាទិ៍ យោងតាមមាត្រា ៤៥៣, ៤៩៤ និង ៤៩៥ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ ។ ចៅក្រមស៊ើបសួរ គឺលោក សាយ គូហាវ ។ ប្រសិនបើអ្នកទាំងបីត្រូវបានតុលាការផ្តន្ទាទោស នោះអ្នកទាំងបីអាចនឹងត្រូវជាប់ពន្ធនាគារពី ៥ ដល់ ១០ ឆ្នាំ ។
នៅខណៈដែលសមាជិកសហគមន៍រាប់រយនាក់ បានប្រមូលផ្តុំាគ្នានៅមុខក្រសួងមហាផ្ទៃ ដើម្បីទាមទារឱ្យដោះលែងអ្នកទាំងបី ពលរដ្ឋជាច្រើននាក់ផ្សេងទៀតត្រូវបានអាជ្ញាធររារាំង ដោយមិនអនុញ្ញាតឱ្យមកចូលរួមប្រមូលផ្តុំគ្នានៅភ្នំពេញនោះទេ ។ កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣ សមាជិកសហគមន៍ជាច្រើននាក់ មកពីខេត្តកោះកុង ត្រូវបានអាជ្ញាធរឃាត់រថយន្តតាំងពីម៉ោង ២ ព្រឹកព្រលឹម នៅពេលអ្នកទាំងនោះព្យាយាមធ្វើដំណើរមកភ្នំពេញ ។ សមាជិកសហគមន៍ទាំងនោះ ត្រូវបានអាជ្ញាធរឃាត់ខ្លួនអស់រយៈពេលជាង ២ ម៉ោង ហើយអ្នកតំណាងរបស់សហគមន៍ទាំងនោះត្រូវបានអាជ្ញាធរគម្រាមថានឹងចាប់ខ្លួន ប្រសិនបើសហគមន៍នៅតែបន្តព្យាយាមទៅប្រមូលផ្តុំគ្នានៅរាជធានីភ្នំពេញ ៕
សមាជិកសហគមន៍ប្រមាណជាង ១០០នាក់ និងសកម្មជនសិទ្ធិដីធ្លីជាច្រើននាក់ផ្សេងទៀត បានប្រមូលផ្តុំគ្នានៅមុខក្រសួងមហាផ្ទៃ នៅថ្ងៃសុក្រនេះ ដើម្បីទាមទារឱ្យមានការដោះលែងបុគ្គលិកសមាគមសម្ព័ន្ធកសិករកម្ពុជា (CCFC) ចំនួន ៣នាក់ ដែលបានចាប់ឃាត់ខ្លួនកាលពីម្សិលមិញ នៅខេត្ត រតន:គិរី ។
សមាជិកសហគមន៍ទាំងនោះ មកពីខេត្តកោះកុង ព្រះសីហនុ ស្វាយរៀង កំពង់ស្ពឺ និងកណ្តាល បានប្រមូលផ្តុំគ្នានៅមុខក្រសួងមហាផ្ទៃ ដើម្បីទាមទារឱ្យអាជ្ញាធរ ដោះលែង លោក
ថេង សាវឿន ជាប្រធានសមាគម លោក ញិល ភាព ជាបុគ្គលិកជាន់ខ្ពស់ និងលោក ថាន់ ហាច ជាបុគ្គលិកគម្រោង ។ មូលហេតុចម្បងនៃការចាប់ខ្លួនពួកគេ នៅមិនទាន់ដឹងនៅឡើយរហូតមកដល់ពេលនេះ ហើយពួកគេទាំងបីនាក់ ត្រូវបានឃាត់ខ្លួននៅក្នុងស្នងការដ្ឋាននគរបាលខេត្តរតនគិរី ។
តំណាងសហគមន៍ចំនួន ៦នាក់ ត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យចូលក្នុងក្រសួង ដើម្បីដាក់ញ្ញត្តិ ។ ក្រសួងបានទទួលយកញ្ញត្តិ ប៉ុន្តែបានបដិសេធសំណើររបស់សហគមន៍ក្នុងការទាមទារឱ្យមានការដោះលែងបុគ្គលិកសមាគម CCFC ដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួន ។
សមាជិកសហគមន៍ជាច្រើននាក់ដែលមកពីខេត្តកោះកុង ត្រូវបានអាជ្ញាធរបិទផ្លូវ តាំងពីម៉ោង ២ទាបភ្លឺនេះ ខណៈពេលដែលអ្នកទាំងនោះព្យាយាមធ្វើដំណើរតាមរថយន្តមកកាន់រាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីចូលរួមការប្រមូលផ្តុំនេះ ។ ពួកគេត្រូវបានបង្អាក់ដំណើរអស់រយៈពេលជិត ២ម៉ោង បន្ទាប់មកមានសមាជិកសហគមន៍មួយចំនួនបានត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ ៕
